Bölgesel Teşvik Uygulamaları, iller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedeflemekte olup, illerin gelişmişlik seviyelerine göre yardım yoğunlukları farklılaştırılmıştır. Bu kapsamda desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiştir. Bölgesel Teşvik Uygulaması kapsamında Türkiye 6 Bölgeye ayrılmış olup, sonrasında ilçe bazlı teşvik sistemi uygulamaya geçirilmiştir.

Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında, “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ekinde iller itibarıyla belirlenen sektörler, asgari kapasite veya tutarları sağlamaları halinde aşağıdaki desteklerden yararlanabilmektedirler.

Destek Unsurları;

• KDV İstisnası
   
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
   
• Vergi İndirimi
   
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
   
• Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (6. Bölgede)
   
• Faiz veya Kâr Payı Desteği (3.,4.,5. ve 6. Bölgelerde)
   
• Yatırım Yeri Tahsisi
   

YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARINDA BÖLGELER

Alt Bölge Destekleri

Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında, her bir ilde ve belli illerin ilçelerinde teşvik edilecek sektörler ile bu sektörler için asgari yatırım tutarları belirlenmiştir.

Yatırımın OSB/EB’de gerçekleştirilmesi veya aynı sektörde faaliyet gösteren en az 5 beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından entegrasyon sağlayacak bir yatırım yapılması halinde, yatırımcılar vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bir alt bölgede sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir.

OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik yatırımlar, İstanbul hariç olmak üzere 1., 2. ve 3. bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4. bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır. İstanbul ilinde OSB/EB’de, komple yeni yatırım hariç olmak üzere, orta-yüksek teknolojili yatırım konularında gerçekleştirilecek asgari 5 milyon TL, OSB/EB dışında komple yeni yatırım hariç olmak üzere asgari 10 Milyon TL tutarındaki yatırımlara 1. bölgedeki bölgesel destekler uygulanır.

1., 2., 3. ve 4. bölge illerinin “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” EK-7’de yer alan ilçelerinde gerçekleştirilecek yatırımlar; İlçenin bulunduğu ilin bir alt bölgesine sağlanan bölgesel desteklerden yararlanabilirken bu ilçelerin OSB/EB’sinde gerçekleştirilecek yatırımlar ise bulunduğu ilin iki alt bölgesine sağlanan bölgesel desteklerden yararlanır.

5. bölge illerinin; “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” EK-7’de yer alan ilçelerinde gerçekleştirilecek yatırımlara 6. Bölgeye sağlanan bölgesel destekler, bu ilçelerin OSB/EB’sinde gerçekleştirilecek yatırımlara ise sigorta primi işveren hissesi desteği, bölgede geçerli olan süreye iki yıl ilave edilmesi, vergi indirimi desteği ise bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmesi suretiyle 6. bölge destekleri uygulanır.

Bu uygulamalar kapsamında sigorta primi desteği uygulanmaz.

Alt Bölge Desteğinden Yararlanabilecek İlçeler Tablosu

Özellikle yüksek teknolojili ürünlerin üretilmesi ve yurtdışından ithal edilmek zorunda kalınan ürünlerin ülkemizde üretiminin teşviki amacıyla, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmıştır. Bu yatırımlara, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekler sağlanmaktadır.

Öncelikli Yatırım Konuları şu şekilde sıralanmaktadır;
 

• İlaç imalatı.
   
• Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı.
   
• Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı.
   
• Tıbbi aletler, hassas ve optik aletler ile saat imalatı.
   
• Hava ve uzay taşıtları imalatı.
   
• Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.
   
• Madencilik yatırımları.
   
• Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile yük ve yolcu taşımacılığı yatırımları.
   
• Savunma sanayi yatırımları.
   
• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre orta yüksek ve yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik test merkezi yatırımları.
   
• Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile hava araçlarının kullanım tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.
   
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.
   
• Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
   
• 3213 sayılı Maden Kanunu’nda tanımlanmış 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
   
• Mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek enerji verimliliği yatırımları.
   
• Atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar.
   
• Asgari 50 milyon TL tutarındaki sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları.
   
• Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon Elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.
   
• OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
   
• Maden Kanunu’na istinaden düzenlenmiş Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.
   
• Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgâr enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.
   
• Direkt soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.
   
• Lisanslı depoculuk yatırımları.
   
• Nükleer enerji santrali yatırımları.
   
• Belirli nitelikteki laboratuvar yatırımları.
   
• İstanbul ili hariç olmak üzere asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi ihtiva eden) sera yatırımları.
   
• Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar.
   
• Sağlık turizmi kapsamında yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri ve wellness yatırımları.
   
• Asgari 500 milyon TL tutarındaki orta-yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar.
   
• Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.
   
• Ar-ge ve çevre yatırımları.
   
• Elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatı.
   
• Asgari 5.000 m² beyaz alan şartını sağlayan belirli standartlardaki veri merkezi yatırımları.
   

Öncelikli Yatırımlar İçin Sağlanan Destek Unsurları;
 

İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Bu kapsamda desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir;
 

• Asgari sabit yatırım tutarının 50 Milyon TL olması,
   
• Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
   
• Yatırımla sağlanacak katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmayacaktır),
   
• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon USD olması.
  
  - Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında stratejik yatırım olarak desteklenmesi Bakanlıkça uygun görülen yatırımlar yukarıdaki kriterler aranmaksızın stratejik yatırım olarak kabul edilir.
  
  - T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayi Başkanlığı’ndan alınacak proje onayı ile gerçekleştirilecek savunma sanayine yönelik yatırımlarda yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması ve son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 Milyon USD üzerinde olması şartları aranmaz.
   

Stratejik Yatırımlar İçin Sağlanan Destek Unsurları;

Genel Teşvik Uygulamaları

Teşvik edilmeyecek veya teşviki için aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarı ve kapasiteler üzerindeki yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenmektedir.

Genel Teşvik Sistemi Çerçevesinde Sağlanan Destek Unsurları;
 

• Gümrük Vergisi Muafiyeti.
   
• KDV İstisnası.
   
• Gelir Vergisi Stopaj Desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).
   
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için).